เจ้าคำฝั้น เจ้าเมืองนครลำพูน

พระนาม เจ้าคำฝั้น
พระราชประวัติ
เจ้าคำฝั้น ครองนครลำพูนในปี พ.ศ. 2348 - 2358 ในสมัยพระเจ้ากาวิละขึ้นครองนครเชียงใหม่ เจ้าหลวงฅำฝั้นได้ดำรงตำแหน่งเป็นเจ้าหัวเมืองแก้ว และต่อมาได้รับการแต่งตั้งเป็นเจ้าครองนครลำพูนองค์แรก ซึ่งต่อมาก็ได้ครองเมืองเชียงใหม่ด้วย เจ้าฅำฝั้นเป็นกำลังสำคัญในการช่วยพระเจ้ากาวิละ ทำการศึกสงครามขับไล่ขจัดอิทธิพลของพม่าออกจากดินแดนล้านนาไทย และได้ปราบปรามบ้านเมืองน้อยต่างๆที่เป็นเมืองขึ้นของพม่า มารวบรวมไว้ในราชอาณาจักรไทย การยุทธครั้งสำคัญที่เวียงป่าซางนับเป็นการยุทธที่ยิ่งใหญ่ในสมัยนั้น เพราะพม่าต้องการยึดดินแดนล้านนาไทย ซึ่งเจ้าฅำฝั้นตีทัพพม่าแตก จับตัวเจ้าฟ้าหน่อคำ เจ้าเมืองปินและแสน พ่อเมืองตองกายกับครอบครัวและเชลยไว้ได้ พร้อมทั้งให้มามีอาชีพทำกินโดยเสรี จนมีความรักถิ่นที่ตนอาศัยทำกินสืบลูกสืบหลาน ทำให้ได้สิทธิอันชอบธรรม

ต่อมาปี พ.ศ. 2366 รัชกาลที่ 2 โปรดเกล้าให้เจ้าฅำฝั้นเข้าเฝ้า และแต่งตั้งให้เจ้าฅำฝั้นรั้งเมืองเชียงใหม่แทนเชษฐาที่ทิวงคต ส่วนเมืองลำพูนให้เจ้าศรีบุญมาอนุชาดำรงตำแหน่งแทน เจ้าฅำฝั้นถึงแก่พิราลัยในปี พ.ศ. 2368 รวมพระชนมายุ 69 ปี

ผลงานหรือเกียรติประวัติที่ได้รับ
เจ้าฅำฝั้นได้ช่วยพระเจ้ากาวิละทำการศึกสงคราม ขับไล่ขจัดอิทธิพลของพม่าออกจากดินแดนล้านนาไทย ซึ่งพระเจ้าฅำฝั้นสามารถตีทัพพม่าจนแตกพ่ายไป ทำให้ล้านนาไทยดำรงเอกราชอยู่ได้